به گزارش مرکزی دیلی و به نقل از خبرگزاری فارس از اراک، کتابی که با اندیشه‌های یک هنرمند خوشنویس به رشته تحریر درآمد تا فتح باب جدیدی باشد بر بررسی تصویرگری خط در ایران، هنری که استاد صاحب‌نامی به بزرگی غلامحسین امیرخانی دارد.

محمدعلی میرمومنی جوان هنرمند اراکی یکی از شاگردان غلامحسین امیرخانی، استاد برجسته خوشنویسی است، وی که این روزها در مسند استادی آموخته‌هایش را به علاقمندان خط و خطاطی آموزش می‌دهد سعی کرده تا با نگارش این کتاب ضمن معرفی هنر تصویرگری در خطاطی نقدی هم بر آثار استادش بگذراند.

به بهانه چاپ این کتاب و قرار گرفتن آن جزو پر فروش‌ترین کتاب‌های چاپ شده توسط انتشارات آبان به اذعان ناشر آن به گفت و گو با مولف «قصه عشق ایاز» نشستیم.

فارس: چه شد که «قصه عشق ایاز» را نوشتید؟

تلنگر نگارش این کتاب از مشاهده یکی از آثار استاد امیرخانی بر من زده شد، اثری که در نگاه نخست بدان خرده گرفتم و از خود پرسیدم چطور استاد حاضر شده این قطعه در کتاب هم به چاپ برسد؟ مجموعه لبخندهایی که به صورت کشیده داخل یکدیگر قرار گرفته‌اند و از لحاظ شاکله و حسن وضع آنقدر ناجور به نظر می‌رسید که حتی یک هنرجوی تازه‌کار هم آنها را این‌گونه نمی‌نویسد، سوالی که ماه‌ها ذهن مرا به خود مشغول کرد.

این سوال همچنان در ذهن من جا خشک کرد تا آنکه در دومین کنگره خوشنویسان مسلمان استاد امیرخانی را ملاقات و در میان جمع انبوهی از ارادتمندان این استاد تصویر خطی را نشانش دادم با مضمون «وقت تنگ است» اثری که در آن واژه «تنگ» به صورت کشیده نگارش شده بود و همین کشیدگی «تنگ» در نگاه نخست کافی بود تا استاد خشم خود را در میان جمع دوستان بر من ارزانی دارد!

رفتاری که اصلا انتظارش را نداشتم و چرایی آن، خواب و خوراک را بر من حرام کرد، ذهن درگیرم قفل شده بود تا آنکه در نیمه‌های یک شب در سال ۸۷ پاسخ سوال‌های خود را گرفتم و فهمیدم خرده‌ای که استاد آن شب بر من گرفت به خاطر نوع نگاه من بود نه تکنیک خطاطی‌ام «استاد سیرت را دیده و من در صورت امر مانده‌ام» من به دنبال فرم زیبای کلمه بودم و استاد هم فرم را در نظر داشت و هم معنا را، معنای کلمه تنگ ایجاب می‌کرد که آن تنگ و کوچک نوشته شود، نه باز و گشاد، سبک هنری که استاد امیرخانی آن را از سال‌های ۶۰ تا ۶۱ به عنوان یک سبک هنری جدید به کار بست.

فارس: «قصه عشق ایاز» چه می‌گوید؟

هنر تصویرگری خط سبک جدیدی را در ترکیب زدن نستعلیق ایجاد کرده است و من در این اثر کوشیده‌ام تا ضمن معرفی این سبک با پرداختن به ۳۴ اثر هنری از استاد امیرخانی نقدی نیز بر این مجموعه آثار بگذرانم.

۳۴ اثر از آثار وی را با رویکردی تازه در کتابی با عنوان «قصه عشق ایاز» نقد و بررسی کرده‌ام.

من در تحلیل‌های خود به دنبال کشف روابط میان فرم کلمات با معناهای آنها بوده و به نوعی در این آثار خوشنویسی کلمه‌ها را گونه‌ای ارائه تصویری از معناهایشان دانسته‌ام.

کتاب «قصه عشق ایاز» مجموعه‌ای است کم حجم که در یک صفحه، اثری از خوشنویسی‌های استاد امیرخانی را در بر دارد و در صفحه مقابلش نقد و تحلیل آن اثر درج شده است.

فارس: ویژگی‌های کتاب «قصه عشق ایاز» چیست؟

این کتاب ضمن آن که مجموعه‌ای از بهترین آثار غلامحسین امیرخانی را در بر می‌گیرد، خواننده را با ظرافت‌ها و ویژگی‌های خط این استاد بزرگ آشنا و همچنین مخاطب را از کشفیات و نکته‌سنجی‌های شایان توجه و آموزند‌ه یکی از شاگردان وی بهره‌مند می‌کند.

استاد امیرخانی در یادداشتی کوتاه در ابتدای این کتاب با اشاره به تلاش ۱۰ ساله مولف می‌نویسد: «کتاب پیش رو نگاه تازه‌ای است به هنر خوشنویسی که از جانب استاد جوان پژوهشگر سید محمد علی میرمومنی به عنوان تصویرگری در خط و خوشنویسی نام‌گذاری شده و نشانه‌ای است از دقت نظر وی که به دنبال کشف زیبایی‌های درونی این هنر می‌باشد، استاد محمد علی میرمومنی قدم در عرصه‌ای نهاده است که می‌توان امیدوار بود پنجره‌ای باشد با برداشتی تازه به عرصه‌ای وسیع و جذاب».

مطالعه نقد و تحلیل‌هایی که در این کتاب در باره هر تابلو آمده است، می‌تواند خواننده حتی به کلی ناآشنا و تازه وارد را تا حد خرسند کننده‌ای مهیای مواجه شدن با پدیده خوشنویسی و فهم آن بکند.

همچنین می‌تواند تخیل خواننده را برای کشف دریافت‌های خود از آثار خوشنویسی ارایه شدن در نمایشگاه‌ها و دیگر مکان‌ها به کار اندازد و این تاثیری بسیار شیرین است.

فارس: چرا «قصه عشق ایاز»؟

نام نخست این کتاب در ابتدا تصویرسازی در خوشنویسی بود بعد به تصویرگری در خوشنویسی تغییر کرد تا آنکه در یک شب با خواندن قطعه شعری از داستان قصه عشق ایاز مولانا به این نتیجه رسیدم که عنوان «قصه عشق ایاز» نام خوبی برای این کتاب خواهد بود.

فارس: موفقیت در هنر خطاطی در گرو چیست؟

موفقیت در هنر خوشنویسی صبر و ممارست می‌خواهد، خوشنویسی هنری است که باید هنرمند آن صبر و حوصله بسیار داشته باشد و بداند این هنر سر و صدای زیادی مثل هنرهای دیگر ندارد چه بسا هنرمندانی در این عرصه‌اند که هنوز بعد از ۴۰ سال کسی صدای هنر آنها را در کشور نشنیده است.

هنر خوشنویسی فقط صدای جیرجیر قلم بر روی کاغذ را دارد و بعد از آن انزوای هنرمندش در خلوت خود است که گاها باعث می‌شود یک هنرمند سال‌ها گمنام بماند.

فارس: خلق آثار هنری زیبا چه رابطه‌ای با درآمد هنرمندان دارد؟

جایگاه والای هنر بر کسی پوشیده نیست و یک اثر هنری زمانی موفق است که زائیده دل و جان هنرمند باشد نه آنکه برای پول خلق شده باشد.

هنری که آمیخته با پول شود و روحی در آن نباشد زیبایی خود را از دست می‌دهد مثل وقتی که برای گرفتن عکس به آتلیه می‌رویم و عکس می‌اندازیم، عکسی که مطمئنا در آن خود فرد دیده نمی‌شود لذا برای آنکه آثار هنری بی‌روح و بی‌جان نباشد نباید هنرمند آن را به خاطر پول خلق کند.