به گزارش مرکزی دیلی و به نقل از ایرنا، عزاداری و سوگواری مرسوم در مناطق مختلف ایران در ماه های محرم و صفر كه برگرفته از اعتقادات و باورهای شیعیان ایران است، مخاطبان بسیاری را به خود جذب نموده است.

آیین كهن و معنوی جغجغه زنی یكی از رسوم دیرین مردم روستای انجدان است كه هر ساله در تاسوعای حسینی و شام غریبان با حضور پرشور عزاداران در روستای انجدان اراك برگزار می شود.

در روز نهم محرم مردم محله پایین انجدان با آیین های سوگ و عزا به سمت محله بالا حركت می كنند و درحالی كه ابزاری چوبی و خراطی شده به نام جغجغه را در دست دارند با نوایی موزون به جای كوبیدن بر سینه، آن را به هم می كوبند.

این آیین یك مرشد و رهبر دارد كه نوحه های اصیل و خاصی را قرائت می كند و مردم از طبقات مخنلف اجتماعی روستا در پاسخ به نوحه ها با اشك و مویه جغجغه می زنند.

نمونه هایی از آیین جغجغه زنی در مناطق روستایی كاشان و ابیانه نطنز نیز مشاهده شده و استان مركزی پیشتاز بوده و این آیین را در فهرست آثار معنوی كشور با عنوان ‘آیین های ماه محرم’ به ثبت رسانده است.

آیین سنتی دیگر ویژه ماه محرم در استان مركزی ‘علم گردانی’ روستای هزاوه است كه از 300 سال پیش از روز اول محرم تا روز دهم محرم در این روستا برگزار می شود.

در این مراسم علم به تك تك خانه ها رفته و در آن مردم نذورات خود را به علمدار برای كمك به هیات داده و دستمالی به علم می بندند و كسانی كه مشكل یا حاجتی دارند، دستمالی از آن باز می كنند.

آیین مذهبی علم گردانی در روز عاشورا با بردن علم به تپه‌ای موسوم به ‘مبارك’ و عزاداری و سینه‌زنی ادامه یافته و علم در میان سوگ و ماتم، دوباره به امامزاده احمد(ع) هزاوه برگردانده می‌شود.

آیین مذهبی علم‌ گردانی توسط هیات سادات روستای هزاوه اجرا می‌شود و شروع این رسم بیرون آوردن علم از محل نگهداری آن در امامزاده احمد(ع) هزاوه در شب اول ماه محرم است.

عزاداران هیات سادات هزاوه همگی با لباس‌های مشكی و شال‌های سبز در این آیین شركت می‌كنند و علم عاشورا را به عنوان نماد رشادت علمدار كربلا در روز اول محرم آذین كرده و در میان سینه ‌زنان عزادار در بین محله‌های روستا به حركت در می‌آورند.

همچنین، این علم در روزهای اول و دوم محرم در محله ‘طره زار’، پنجم و ششم محرم در محله ‘سر آسیاب’، هفتم محرم در محله‌های ‘پایین و میان روستا’ و نهم محرم در محله‌های دیگر روستا به حركت درمی‌آید و هنگام علم گردانی هزاوه توسط هیات سادات مردم محله‌های مختلف گوسفند و گاو قربانی كرده و به عزاداران این هیات نذری می‌دهند.

با آغاز ماه محرم و در امتداد آن در ماه صفر و حتی ایام فاطمیه، گروهها و هیات های تعزیه خوانی با برگزاری مراسم تعزیه و شبیه خوانی واقعه عاشورا را با هنر بازی، موسیقی، شعر و رنگ روایت می كنند.

تعزیه ‘وفس’ نیز از رسوم نمایشی آیینی استان مركزی است كه دارای زوایای فرهنگی و مذهبی متعدد و منحصر به فردی است و به شماره 125 در فهرست آثار معنوی كشور قرار گرفته است.

این آیین مذهبی با پرده های نمایشی متعدد و ویژگی های نمادین، رنگ و پوشش خاص، علاوه بر داستان مصایب امام حسین(ع) در دشت كربلا، زندگی سایر معصومان را نیز روایت می‌كند و در اجرای آن از اشعاری با زبان محلی روستای وفس (زبان تاتی) استفاده می شود.

تعزیه‌خوانی در وفس از سابقه‌ای دیرینه برخوردار است و قدیمی‌ترین نسخه‌های تعزیه كه در حال حاضر در اختیار است به حدود 230 سال قبل باز می گردد.

تعزیه سیار اراك از زمان قاجار و بواسطه ورود خوانساری‌ها و كاشانی‌ها به اراك در بازار این شهر اجرا می‌شده است.

پرونده ثبتی مراسم نخل گردانی شهرستان های نراق، تفرش، خمین و علم گردانی تفرش تهیه و آماده ارسال برای ثبت در فهرست آثار ملی كشور است.