دکتر مهدی عربی گزینه این نیروها و دلسوزان مدیریت شهری است، وی که دارای سوابق مدیریتی از جمله مدیریت شهرسازی الکترونیک شهرداری تهران، مدیرکل فنی در معاونت فنی و عمرانی شهرداری تهران، مدیرکلی طرح های توسعه ای شهرداری تهران، مدیرکل خدمات شهری شهرداری تهران، مدیر مرکز بحران شهرداری تهران و 11 پست مدیریتی دیگر در دوران مدیرانی چون مرتضی الویری، ملک محمدی، محمود احمدی نژاد و محمد باقر قالیباف در شهرداری تهران را در کارنامه کاری خود دارد، با دعوت تعدادی از روزنامه نگاران، متخصصان و مهندسان استان مرکزی خود را برای ورود به عرصه مدیریت شهری آماده کرده است.

در این گفتگوی صریح که در دفتر یکی از نشریات استان در شهر اراک با حضور مدیران مسئول و خبرنگارانی از پایگاه های خبری تحلیلی مرکزی دیلی ، مرکزی نیوز ، سپید نیوز و نشریات هفته نامه خبر ، امید استان و اورنگ صورت گرفت ، دکتر عربی بعنوان یک کارشناس بومی و متخصص و البته با تجربه در حوزه های مدیریت شهری اراک برنامه ها و موضوعات مد نظر خود را عنوان نمود. در متن پیش رو بخشهای مهم گفتگو بصورت خلاصه عنوان شده است.

س)با توجه به عدم حضور طولانی مدت شما در شهر اراک آیا می توانید ادعا کنید به مشکلات شهر واقف و آشنا هستید؟

ج)هیچوقت از اراک جدا نبوده ام

این حرف را قبول دارم که در اراک کمتر حضور داشته ام ولی نمی پذیرم که عدم حضور به معنی آن بوده است که پیوندطی با مردم یا مسایل شهری نداشته ام.من دارای پیونده های خانوادگی بسیاری در شهر هستم و زاده این استان هستم.نگاهی که به اراک دارم نسبت به نگاهی که به 30 استان دیگر کشور دارم نیست و توجه ام به سرزمین و استان خود  را همواره داشته و با مسایل و مشکلات آن از نزدیک آشنا بوده ام.

پیشنهاد ها همیشه برای امثال بنده بعنوان یک نیروی دانشگاهی با تجربه وجود داشته

چندین مورد پیشنهاد ظرف یکسال گذشته داشته ام مثلا با شورای شهر تبریز و یزد هم مذاکراتی داشته ایم ولی هیچوقت اینقدر که برای خدمت به مردم شهرم تمایل قلبی دارم نسبت به فعالیت در سایر مناطق کشور مشتاق نبوده ام.

اراک بیش از هر شهر دیگری به دانش ما نیاز دارد

به غیر از آن، برای شناخت بیشتر از مسایل و مشکلات شهر، از دو دانشجوی خود که مشغول تهیه پایان نامه دکترای خود هستند خواسته ام تز پایان نامه خویش را در مورد اراک قرار دهند و به عنوان استاد راهنما با آنان به صورت مستمر با فضای فیزیکی و ذهنی شهر اراک درگیر بوده و به صورت کارشناسی شده ومستند نیازها و مشکلات شهر اراک را درک کرده و با آن آشنا هستم و به این دلیل نمی توان گفت که با اراک نا آشنا هستم.

عوامل مختلف دست به دست هم داده اند و اراک را حتی بیشتر از یک کلانشهر دچار مشکل کرده در حالیکه این شهر هنوز کلانشهر نشده ، کسی باید بیاید که تجربه مدیریت یک کلانشهر را داشته باشد.

به جرات می توانم بگوییم که 90 درصد از نیروهای توانمند را در شهر اراک می شناسم و با شناایی این نیروها این آمادگی را دارم که با بهره برداری از آنان مسایلی را که اینک در مورد شهرداری اراک در اذهان مردم وجود دارد را پاک کرده و با ایجاد راندمان کاری مثبت در میان پرسنل کمبودهایی که بر شهر رفته است را جبر ان کنم.

اگر فرد قوی تر و با شرایط بهتری باشد حاضرم کنار بروم

هنوز هم معتقدم اگر نیروی متخصص و با تجربه ای وجود داشته باشد که از لحاظ تجربه تئوری و عملی از بنده قوی تر باشد حاضرم کنار بروم و فرصت توسعه شهر اراک را در این برهه حساس از بین نبرم. البته چندی پیش مایل بودم انصراف بدهم ولی با اصرار دوستان دلسوز شهر اراک تصمیم گرفتم برای اثبات وفاداری به شهرم در این رقابت باقی بمانم.

س) با شورای شهر و مشکلات جنبی و حاشیه آن چه می کنید؟

ج ) با این فضای فعلی شورا من با یک ریسک بزرگ آمده ام

عملکردی که شورا تا بحال نشان داده یک فرصت سوزی بوده.سه ماه از بهترین فرصت یک مدیر احتمالی را به هر نحو ممکن گرفته و از جمعیت 700 هزار نفری این شهر فرصت سوزی شده است. این در حالی است که هر دقیقه فرصت سوزی شورای شهر را باید در تعداد دو میلیون نفر جمعیت استان مرکزی ضرب کرد تا به عمق فرصت از دست رفته بیشتر فکر کنیم. عنوان سرپرست نه مردم و نه  شهرداری را راضی نمی کند و عملا یک فرصت شش ماهه برای شهردار باقی می گذارد.

در 20 سال گذشته ، یکی از بزرگترین مشکلات شهرداری اول با مردم و سپس با شورا بوده است.

مدیریت شهری نه توانسته زعمای مردم را توجیه کند و نه اینکه برای مردم توجیه منطقی و کارشناسی بیان کند. همانگونه که شورا دکتر کریمی را دور زد. اگر روزی قرار است بدویم باید طبق مسیر پیش برویم و بدون شک به روز مرگی هم برخورد نخواهیم کرد.

من به هیچ حزب و جناحی باج نخواهم داد ولی برای هدف خدمت حاضر به تعامل سالم و سازنده هستم.

من اعضای شورا را قسم داده ام که اگر مشاوره خواستید به من بگویید و من با هزینه و امکانات خودم می آیم اما بجز یک جلسه در چند سال پیش تا کنون از من مشاوره خواسته نشد. آن دوره هم گفتم دنبال نیروهای سیاسی نگردید چرا که نیروی سیاسی مشکلی از مشکلات شهر حل نمی کند.باید شهردار اراک یک نیروی متخصص باشد که بنای سیاسی کاری نداشته باشد و با هیچ جناح موافق یا مخالفی هم معاملات پشت پرده ای نداشته باشد. الان هم می گویم در انتخابات شورای شهر و معادلات سیاسی هر جناحی که باشد وارد نخواهم شد چرا که شهر اراک بیش از هر چیز دیگری به خدمت احتیاج دارد.

باید در تصمیم گیری ها به استقلال مجموعه مدیریت شهری احترام گذشاته شود.

شهردار یک کلان شهر نباید یک مدیر تک محور باشد. فرماندار، استاندار و نمایندگان و .. دارای پست های قابل احترامی هستند ولی امضای یک شهر به دست شهردار است و مدیر یک کلان شهر در جایگاه یک وزیر است و نباید به گونه ای عمل شود که استقلال شهرداری و مدیریت شهری در تصمیم گیری ها مورد خدشه واقع شود و از این رو شهردار باید در عین همگرایی و تعامل با مسئولان مختلف استقلال عمل خود را حفظ و خود را وامدار کسی نکند تا بعدها دچار مشکل شود. معاونین شهردار باید مانند شهردار دارای توانمندی بالا در فعالیت باشند وبتوانند مشکلات و بحران های شهر را به خوبی مدیریت کنند، تک محوری بودن مدیران همواره مانع از تحقق این موضوعات بوده که می طلبد مدیران ما نیز چند هسته ای شوند به معنی فعالیت جمعی عمل کنند تا بتوانند در امور خود موفق باشند.

به شهرداری نمی آیم تا کاندیدای انتخابات شوم.

با بررسی انجام شده شهر اراک اینقدر مشکل دارد که اولویت این شهر خدمت است برای حل مشکلات ، از طرفی بنوعی داریم یک ریسک می کنیم و طبیعتا هدف کوچک نمایندگی مجلس نمی تواند ارزش متقابلی در برابر این ریسک باشد و طبیعی هم هست که ما فقط برای خدمت و جهاد وارد این عرصه شویم.

در این چند ماهه معجزه ای اتفاق نخواهد افتاد.

در این فرصت کوتاه و کمبود واضح بودجه و منابع مالی بنده راه حل پروژه ای را پیشنهاد می کنم که عملا اهداف را متمرکز کرده ایم. صد البته در مدیریت منابع انسانی مشکل فاحش داریم. در فعالیت های کنونی پرت هزینه ها بسیار بالاست. مناطقی در شهر هستند که بواسطه مدیریت غلط جزیره های ترافیکی ایجاد می کنند. نماد سازی بسیار ضعیف انجام شده.  البته باید پذیرفت در این چندماهه معجزه ای اتفاق نخواهد افتاد.

س ) اولویت های شما کدام است و چه منابعی را برای اجرای طرح های ضربتی در نظر دارید؟

ج ) شهر اراک در حال و هوای کلانشهر شدن قرار دارد ولی آمادگی آن را ندارد.

پیشنهاد من ناحیه محوری است. یعنی مدیریت شهر بصورت ناحیه و محله محوری صورت گیرد. و البته احیاء محدوده تاریخی شهر یکی از اولویت هاست که در طرح بنده از آن به ناحیه پیاده در شبکه تعبیر می شود.

یک نمونه از طرح های ضربتی که اتفاقا در این مدت زمان هم می تواند اجرا شود طرح پیاده در شبکه است.

محدوده بافت تاریخی شهر اراک یکی از محورهای دچار مشکل این شهر است که از یک سو ترافیک بالا و از سوی دیگر وجود سازه های بتنی وآهنی به هویت ان صدمه زده است که می توان با اجگرای طرح پیاده در شبکه مانند آنچه که در برخی مناطق دارای بافت تاریخی و سنتی تهران به انجام رسیده است، نسبت به احیای بازارو دو هزار واحد تجاری و مسکونی واقع در این محدوده اقدام کرد که با این اقدام علاوه بر احیای کسب و کار و ایجاد اشتغال مناسب برای مردم، می توان از این بافت و هویت تاریخی در شهر حفاظت کرد. معتقدم با توجه به اینکه این طرح نیازمند بار مالی سنگینی نیست و با اجرای چند طرح کوچک قابلیت اجرا دارد، در مدت هشت ماه تا 50 درصد از پروژه پیاده در شبکه را اجرا کرد تافضا ببرای تنفس در هسته مرکزی شهر آزاد شود که با این اقدام انتظار می رود موضوع هویت فرهنگی شهر و محلات قدیمی احیا و اراک از حالت انقباظی خود خارج شود.

آفت نگاه های جناحی و سیاسی در مدیریت شهری اراک مشکلات بزرگی را ایجاد کرده است.

معتقدم، اراک از پایه با مشکل رو به رو شده است و در برهه های مختلف، برخی گروه ها، دسته ها و جریان های سیاسی و اجتماعی در شهر و شهرداری، سبب شده اند که مشکلاتی در شهرداری ایجاد و شهر به وضعیت کنونی برسد. که باید با یک نگاه کارشناسی غیر سیاسی مسائل را بررسی و تحلیل و پاره اندیشی کرد.

بورس طرح تفصیلی بخش عمده ای از نگرانی ها را در دراز مدت حل خواهد کرد.

معتقدم درابتدا باید گلوگاه های مفسده انگیز در شهرداری ها شناسایی شود که قاطعانه می توان گفت طرح های تفصیلی را می توان یکی از این گلوگاه ها دانست.طرح های تفصیلی همواره می بایست محرمانه باقی بماند و کسی به اطلاعات آن دسترسی نداشته باشد ولی سوابق نشان می دهد که همواره طرح های تفصیلی درز یافته و عده ای از آن سود کرده و عده ای دیگر متضرر شده اند. برای فعالیت مشکل بورس طرح تفصیلی می تواند کمک موثری باشد و مردم نیز با مراجعه به آن می توانند ضمن آشنایی با سیاست های توسعه ای شهرداری، در هر کجا که نیاز بود و شهرداری مشوق هایی برای فعالیت ارایه می کند حضور یافته و نسبت به سرمایه گذاری در این مناطق اقدام وی در هر کجا که سیاست های شهرداری ایجاد کند، از ساخت و سازی که مغایر با قوانین شهری است خودداری کند که این موضوع از هرگونه فساد و مشکل در شهرداری جلوگیری خواهد کرد ضمن اینکه شهر به صورت اصولی و منطبق با سیاست ها رشد خواهد کرد. در طرح تفصیلی در اراک می توان مرکز ثقل بازار صنایع دستی را ایجاد کرد و نمادهای ملی را جانمایی و نسبت به معرفی این نمادها حتی به صورت بین المللی اقدام کرد.

کار مهم دیگر در شهر اراک نماد ملی شهر اراک است.

نمادی که بصورت مستقیم هزاران اراکی را مشغول بکار می کند و البته هویت ملی هم برای شهر اراک ایجاد می کند. منظور از نماد یک میدان و یا یک سازه وسط معبر نیست. برج بازار صنایع بعنوان مرکز ثقل بازار صنایع می تواند صنایع اراک را مجاب کند که دفاتر مرکزی خود را به اراک منتقل کنند.

لازم است طرح جهادی اجرا شود.

و افراد و پرسنل بتوانند توانمندی های خود را بروز دهند. باید شهر از یک محوری بودن بیرون بیاید. بنده طی سه ماه گذشته تمام نیروهای شهرداری را آنالیز و شناسایی نموده ام. برخی نیروهای شهرداری روز شماری می کنند مدیریت شهری تثبیت شود تا بتوانند کارها و پروژه ها را انجام دهند چرا که در این مدت به لحاظ عملی شهر اراک قفل شده است. گرچه فرصت زیادی هم نداریم چرا که به لحاظ اقلیمی چند ماه انجام پروژه ها بسیار کند و یا متوقف خواهد شد و بخش دیگر سال هم با ورود به فضای سیاسی انتخابات عملا فرصت خدمت رسانی محدود تر خواهد بود.

در این شرایط بهترین راهبرد پرهیز از اجرای طرح های کم اثر و پر هزینه است.

در خبرها خواندیم که بعضی اعضای شورا از طرح و اجرای چندین زیر گذر خبر داده اند که به نظر من با توجه به مشکلات منابع مالی و زمانی امکان اینطور پروژه ها وجود ندارد و اجرای اینگونه طرح ها چندان عملی نیست. در این شرایط بهترین راهبرد پرهیز از اجرای طرح های کم اثر و پر هزینه است و باید نسبت به اجرا و ساماندهی طرح هایی اقدام کنیم که ازتاثیر بیشتر و هزینه های کمتری برخوردار هستند تا مردم با دیدن این طرح ها و بهر ه برداری از ان، ضریب اعتماد خود را به شهرداری افزایش دهند. نمی شود که باشعار دتاددن زیرساخت در شهر ایجاد کنیم

هر روز با رسانه ها صحبت خواهیم کرد

و با تعامل رسانه ای با مردم مستقیم حرف خواهیم زد. چه خوب است برنامه های من به نقد گذاشته شود و هر کس برنامه بهتری برای این شهر دارد جلو بیاید و بیان کند. متاسفانه صدا و سیما از ماهیت شهرمان دور است و حرف مردم در آن بگوش نمی رسد. مردم حق دارند وضعیت دقیق شهر خود را بدانند که در این میان نقش رسانه ها بسیار حیاتی و حساس است. تا وقتی که رسانه ها بنای کمک به مجموعه شهرداری برای خدمت را داشته باشند پذیرای انتقادات و پیشنهاداتشان هستیم ولی بنا هم نداریم به بهانه اینکه ممکن است تخریب شویم احیانا به کسی باج بدهیم.

اراک ، رفاه و سطح خدمات عمومی پایینی دارد

اگر به چشم یک متخصص نگاه کنید درختان شهر کوتوله اند. اراک بصورت بی برنامه توسعه پیدا کرده که الان همین خود یک معضل بزرگ شده. البته با برخی نهادها هماهنگ شده که در صورت برخوردن با مشکلات از نیروی انسانی متخصصی استفاده شود. در این راه میخواهیم ریسک و از خود گذشتگی بکنیم برای اینکه آینده توسعه پیدا کند.

س ) نظر صریح شما درباره طرح 55 متری در اراک چیست؟

ج ) این طرح باید مورد بازنگری قرار گیرد و البته در شرایط فعلی و با امکانات فعلی اجرای این طرح عملی نیست.

طرح 55 متری نیازمند اصلاح و بازنگری است و در این بازنگری می بایست نظرات مردم نیز اخذ و بر اساس این نظرات اقدام کرد. بدون همراهی و نظرسنجی از مردم در مورد طرح 55 متری، با وضعیت فعلی، اجرای پروژه عملی تیست. باید مشخص شود که با اجرای 55 متری قرار است که چه اتفاقی در شهر رخ دهد و منظور ازاجرای این پروژه چیست ؟ با شناخت از اولویت ها و هزینه های ناشی از اجرای طرح، به خوبی می توان در خصوص آن تصمیم گیری کرد.

س ) برای جذب سرمایه گذار چه می کنید؟

ج ) باید شهردار اراک با وزن مرکز استان 2 میلیون نفری فکر کند و تصمیم بگیرد.

باید سرمایه گذار شهردار را بعنوان مدیر شهر ارزیابی کند تا آن موقع بیاید و سرمالیه گذاری را صورت دهد. مثلا 55 متری قرار بود برای این شهر چه کاری انجام دهد؟چرا باید مدیریت بدون منطق علمی هزینه های سنگین را به شهر تحمیل کند؟ حرف من این نسیت به اراک به چشم حقارت نگاه کنیم. حرف من اینست که به اراک باید بعنوان محور استانهای غرب کشور درست  شایسته نگاه کنیم و از مدیریت شهری توقع داشته باشیم. تمامی سود و ضرر فعالیت مدیریت شهری در اراک نه تنها به نسبت جمعیت 700 هزار نفری مرکز استان بلکه به جمعیت 2 میلیون نفری استان بصورت مستقیم و غیر مستقیم خواهد رسید پس باید جامع تر از آنچه تا کنون نگاه می شده به مسائل و موارد پیش رو اندیشید.

س ) با کارکنان خاطی و رشوه گیر در سازمان چه خواهید کرد؟

ج ) قبل از برخورد با مظاهر فساد اداری باید با ناظرانی که کم کاری کرده اند برخورد شود.

 بنای اصلی کار بنده روی بازسازی نیروهاست. باید نیروها را به شکلی آموزش داد و تامین کرد که اینگونه تخلفات روی ندهد و ضمنا از نظارت دقیق و کاربردی هم غافل نبود ولی من اولین کسی خواهم بود که بدون شک با هرگونه فساد و تخلف برخورد خواهم کرد.