در پی اظهارات اخیر استاندار محترم و برخی مسئولین و نمایندگان اراکی درباره کلانشهر شدن اراک سوالاتی که در این موضوع مطرح است را عنوان می نماییم و امیدواریم توسط مسئولین استان پاسخ های قانع کننده حداقل به افکار عمومی داده شود چرا که ظرف چند سال گذشته مسئولین محترم استان نشان داده اند به معدود انتقادات رسانه های مستقل هیچ اهمیتی نمی دهند و صد البته سوالات و پاسخ خواهی ها هم بسیار معدود و محدود صورت گرفته که اصولا برای معدود مدیران مسئولیت گریز چالش جدی ایجاد ننموده است.

شهروند یکی از شهرهای ایران با افتخار می گفت قرار است پایتخت از تهران به شهر ما منتقل شود. از او پرسیدند چرا اینقدر شادی می کنی؟ با قیافه حق به جانبی گفت آن وقت ما هم بچه تهران می شویم…!

سوال مهم و اساسی اینجاست که مشکل اصلی شهر اراک نداشتن عنوان کلانشهر است یا ایراد اصلی جای دیگری است؟ مثلا در صورتی که بودجه عمرانی شهر اراک با عنوان کلانشهر شدن مثلا پنج برابر بشود با روند فعلی مدیریت شهری بدون شک هزینه های فعلی هم پنج برابر خواهد شد.با وجود این فرایند های ناقص و بعضا بیمار در حوزه مدیریت شهری بدون شک ایرادات و خطاهای مدیریتی هم به همین اندازه افزایش می یابد و نه تنها مشکلی از شهروندان و شهر اراک حل نمی شود بلکه با حجم فزاینده مشکلات هم رو برو خواهیم بود.

به نظر می رسد این بنوعی انحرافی بزرگ محسوب می شود که صرفا ادعا کنیم اگر فلان عنوان برای شهر گذاشته شود مشکلات شهر حل می گردد ، چرا که در اصل باید مشکلات مدیریتی حل شود. در حوزه کارشناسی و امکان سنجی اجرای پروژه های بزرگ که به قول حضرات در حد و اندازه های نام کلانشهر باشد باید انقلاب اساسی صورت گیرد و تجربه این چند سال ثابت نموده است که با این سطح توانمندی ضعیفی که در شورای شهر و شهرداری سراغ داریم و در فرصت های گوناگون به اثبات رسیده است امکان این تحول بنیادین و اساسی بعنوان یک انقلاب جدی در حوزه مدیریت شهری وجود نداشته و ندارد.

با عنایت به بازیگوشی های فزاینده عزیزان متولی مدیریتی شهری از شهردار گرفته تا اعضای شهر و با علم به توانمندی محدود ثابت شده این عزیزان و همچنین با ایمان به ضعف های متعدد در حوزه های نظارتی در سطح مدیریت ارشد استان ، میتوان به جد ، موضوع کلانشهر شدن اراک را صرفا یک سرگرمی جدید برای انحراف افکار عمومی از اصل ضعف های بنیادین مدیریت در استان عنوان کرد که بدون شک از چشم شهروندان فرهیخته اراکی دور نمانده و نخواهد ماند و شاید این عنوان کلانشهر شدن صرفا بعنوان یک شوخی و مایه مزاح محسوب شود.

بدون شک شهروندان اراکی از خود خواهند پرسید پیشرفت های شهرهای درجه دو سه استانهای همسایه که در سالهای اخیر شدت گرفته در سایه نامهای بزرگی مثل کلانشهر بوده یا اینکه شورای شهر و شهردار یک شهر کوچک با اندکی صداقت در کردار و امانت و جدیت در تصمیم سازیهای کلان توانسته اند اعتماد شهروندان را در مشارکت برای توسعه شهر خود جلب نمایند؟ چرا باید شهروندان اراکی در سفر به شهرهای کوچک حسرت بخورند که چرا آهنگ توسعه شهرشان در شان نام اراک و اراکی نیست؟ آیا آن شهرهای کوچک از صدقه سر کلانشهر شدن توسعه پیدا کرده اند یا اینکه…؟!

براستی آیا قانون ظرفیت نظارت بر نمایندگان مردم را در شوراهای اسلامی شهر و روستا در اختیار برخی مسئولین قرار نداده است؟ چرا باید اینهمه حاشیه پیرامون شهرداری و شورای شهر اراک ساری و جاری باشد و شاهد اینهمه بی تفاوتی در سطوح کلان مدیریتی در شهر اراک باشیم؟ چرا نباید نخبگان شهر در فرایندهای مدیریت شهری مشارکت داده شوند؟ چرا مسئولین محترم در زمینه نظارت بر عملکرد شهرداری و شورای شهر نسبت به وظایف قانونی خود اهمال می ورزند؟آیا این توقع بزرگی از سوی مردم است که مسئولین به وظیفه فانونی خود عمل نمایند؟

اگر نظارت جدی و مسئولیت پذیری از این نهادها توسط سازوکارهای قانونی و رسانه های مستقل استان به شکل صحیح و سالم صورت می گرفت آیا اکنون شاهد این ضعف های بزرگ و بی تفاوتی ها و عدم مسئولیت پذیری ها در شهر بودیم؟ آیا شهردار و شورای شهر بعنوان مدیران و تصمیم سازان شهر عصاره فضائل و کمالات نخبگان اراکی هستند؟ چرا نباید عملکرد شورای شهر و شهرداری حداقل نمره قبولی را از شهروندان بگیرد؟

باید بدون هیچگونه تعصب و اغراق روی اسامی و عناوین دوستان و بزرگوارانی که در عرصه مدیریت شهری فعال هستند بگوییم که بطور کلی مدیران شهری نتوانسته اند نمره قبولی حداقلی را از شهرداری بگیرند و حتی در موضوع عملکردهای خودشان حاضر نبوده اند حداقل پاسخگویی به ابهامات افکار عمومی را داشته باشند.گرچه این عزیزان بدون شک بعدا گلایه خواهند کرد که چرا نا جوانمردانه نقد شده اند و بنوعی اعتراضاتی هم خواهند داشت ولی باید گفت دلیل این انتقادات تنها خود ایشان هستند که با عملکرد ضعیف و توانمند های پایین شان در حوزه های مختلف زمینه انتقادات را ایجاد کرده اند و اصولا کسی که مسئولیت به این بزرگی را می پذیرد که شامل اختیارات نسبتا بزرگی برای توسعه شهر و حتی استان می شود باید مسئولیت رفتارها و تصمیم هایش را پذیرا باشد و توقع نداشته باشد بتواند از یزر بار این مسئولیت شانه خالی کند.

نگارنده صرفا عدم وجود تخصص آکادمیک را میان مدیران شهری و اعضای شورای شهر باعث مشکلات فزاینده کنونی نمی داند. گرچه سطح سواد پایین برخی مدیران به نگرش های غلط و غیر کارشناسی موجود دامن می زند اما آیا تمامی شهرهایی که پیشرفت کرده اند مدیرانی در سطح تخصصی های آکادمیک مدیریت شهری داشته اند؟ نداشتن سواد مقبول آکادمیک و ترجیحا مرتبط با امور مدیریت شهری در کنار نداشتن انگیزه های کارشناسی و مشاوره ای در جهت خدمتگزاری به شهر و شهروندان و همچنین کمرنگ بودن حوزه های نظارتی بعنوان بزرگترین عوامل آنچه را که اکنون عملکرد ضعیف مدیریت شهری می نامیم رقم زده است و بدون شک مشکلات فعلی اراک در آینده بواسطه تقویت عوامل فوق ، پیچیده تر و محسوس تر خواهند شد.

مثلا وقتی نظارت کاربردی و موثری بر اولویت سنجی ها و کارشناسی های طرح های شهری نیست ، وقتی مسئولیت پذیری از مدیران شهری مطالبه نمی شود ، وقتی مدیران شهری موظف نمی شوند استنادات خود را برای تصمیم سازی های کلان به افکار عمومی و حداقل نخبگان شهر منعکس کنند و فرایندهای مدیریت شهری به شکلی پیچیده و مبهم صورت می گیرند وضعیت این می شود که امروز شهروندان با مشکلات دست و پنجه نرم می کنند و کسی از مدیران شهری بازخواست می کند و نه اینها بناست پاسخگو باشند.

براستی چرا یک طرح در مرکز شهر اراک چندین بار بازخوانی می شود و کاربری اش تغییر پیدا می کند و بالاخره سالها بدست فراموشی سپرده و رها می شود؟ اگر این طرح نزدیک بهمان سازمان یا اداره و یا در مسیر فلان مسئول بود و هر روز در دید مسئولین استان و شهر اراک قرار داشت همینقدر مورد بی مهری قرار می گرفت؟ چرا باید یک شورای شهری بیاید مصوبه توسعه فلان پل عابر هوایی را بدهد و از بودجه شهری برایش هزینه کند و چند سال دیگر همان شورای شهر دستور برداشتن آن پل را از بیت المال بدهد؟ چرا باید وضعیت زیبایی معابر شهری باید بنوعی رها شده باشد؟ چرا باید طرح های توسعه زیربنایی شهر فقط در حد یک طرح باقی بماند؟ و هزاران چرای دیگر که متاسفانه نه تنها پاسخ داده نمی شوند ، بلکه روزانه دهها سوال جدید هم بر این سوالات اضافه می شود؟ و البته خیلی ها هم خسته شده اند از بس گفتند و نتیجه ای هم حاصل نشد…

در این روزگار که بالاخره آحاد مردم با مشکلات متعدد دست و پنجه نرم می کنند و علیرغم تمامی مشکلات و سختی ها و گرفتاری ها پشتیبان نظام و مسئولین دلسوز نظام بوده و هستند آیا بهترین شکل قدردانی بجای سخنرانی ها و ژست های آنچنانی کمک به سهولت زندگی ایشان و رفع یک مشکل از مشکلات روزمره آنها حداقل بر حسب وظیفه انسانی و اسلامی نیست؟ آیا این بزرگترین فرهنگسازی نیست که مردم بدانند فلان فرد که در بهمان مسئولیت قرار داد بواسطه فلان صفت که به وی انتساب می دهند که یا حزب اللهی است یا خانواده ایثارگر و یا مذهبی و انقلابی است بیش از هر چیز دیگری خدمت به مردم برایش مهم است و بس؟

شهروندان اراکی از مسئولین انتظار دارند حال که هنوز لقب کلانهشر به شهر مظلوم اراک نسبت داده نشده ، با مردم رفتاری در شان شهروندان کلانشهر داشته باشند و مردم مطمئن باشند که روند توسعه ای که ایجاد می شود بزودی با اعتبارات و توجهات ذیل نام کلانشهر سرعت دو صد چندان بخود می گیرد. نه اینکه مردم هراس داشته باشند بدلیل امکانات بیشتر بعد از کلانشهر شدن درگیری ها و حواشی حول حوش مدیران شهری هم بیشتر می شود و گرفتاری های شهروندان هم به همان اندازه افزایش یابد. البته امید هم داریم به این سطور بعنوان مصداقی از امر به معروف و نهی از منکر نگریسته شود و صرفا بعنوان بخشی از دیالوگ های متداول روزانه که با اهداف سیاسی و منفعت طلبی در برخی رسانه ها منعکس و منتشر می گردند نگاه نشود.

ارادتمند – مدیر مسئول مرکزی دیلی