به گزارش مرکزی دیلی و به نقل از خبرنگار مهر در اراک، نسخ خطی، سند های فرهنگ، دانش و سابقه هر کشوری است که باید در حفظ آن کوشید. نگهداری این اسناد تاریخی و هویت ملت، نیازمند ایجاد موزه ها و کتابخانه های مخصوص است که بتواند از تخریب نسخ جلوگیری کند.

اکنون بسیاری از نسخه های خطی در شرایطی نگهداری می شوند که مناسب نگهداری چنین آثار ارزشمندی نیست.

از سویی نسخه ها و کتاب های خطی به طور کامل شناسایی نشدند و خانواده های زیادی هستند که این نسخ را در خانه  و در شرایط نامناسب نگداری می کنند.

نسخه های ارزشمند در معرض تخریب

ایجاد فرهنگ نگهداری نسخ خطی و اختصاص بودجه برای ایجاد کتابخانه و موزه های مناسب راهکاری است که کمی از چشم مسئولان دور مانده است.

مدیر کتابخانه های عمومی استان مرکزی در این باره به خبرنگار مهر در اراک با اشاره به وجود حدود پنج هزار جلد کتاب ارزشمند مفاخر و نسخ خطی در استان گفت: نسخ خطی نفیس در وضعیت نامناسیبی نگهداری می شود که لازم است مسوولان نسبت به مکان یابی برای استقرار کتابخانه مفاخر نیز اقدامات لازم را انجام دهند.

عکس تزئینی است

محمد حسین مطیعی افزود: نسخه های خطی ارزشمندترین میراث فرهنگی هر کشور و منطقه ای است که نگهداری آن نیازمند عزم جدی و اختصاص هزینه های مناسب و مورد نیاز است.

بحث نسخ خطی در حالی در استان مطرح است که وضعیت کتاب، کتابخانه و کتابخوانی استان نیز نیازمند بازنگری و تدوین برنامه های اساسی برای توسعه است

لزوم افزایش سرانه مطالعه، سرانه کتاب و ساخت کتابخانه از جمله مسائلی است که هویت کتاب را به عنوان عامل فرهنگی تقویت می کند.

کتابخانه، پایگاه نشر فرهنگ

کتابخانه در ایران واژه ناشناخته ای نیست و نیاکان ما به کتاب و کتابخوانیو پرورش علم و دانش معروف هستند. آنچه رنج امروز را تشکیل می دهد بی توجهی فرزندان همان پدران به کتاب و کتابخوانی است و امروز ما زمان کمتری را برای مطالعه اختصاص می دهیم.

بی توجهی به کتاب در حالی است که مطالعه بر خلاقیت، هوش، حافظه و عملکردها تثیر مثبت می گذارد.

مدیر کتابخانه های عمومی استان مرکزی با اشاره به اینکه کتابخانه پایگاه نشر علم و فرهنگ است گفت: کتابخانه های هر شهر به عنوان یکی از مهمترین پایگاههای نشر فرهنگ و بینش باید بیشتر مورد توجه قرار گیرند که حمایتهای شهرداران میتواند دراین راستا تاثیر جدی داشته باشد.

مطیعی با اشاره به اینکه به کتابخانه های روستاها و مناطق محروم، باید توجه جدی کرد، افزود: شش کتابخانه مهاجران، شازند ، فرمهین، قورچی باشی، الغدیر و فوتبال اراک با پیشرفتهای فیزیکی لازم تا پایان سال جدید مورد استفاده فرهنگ دوستان عزیز می شود که لازم است مسئولان محترم در خصوص تجهیز این کتابخانه ها و تخصیص اعتبارات لازم مساعدتهای لازم را ایفا کنند.

وی با اشاره به انجام طرحهای فرهنگی اداره کل کتابخانه های عمومی استان ادامه داد: در سال گذشته چندین مسابقه فرهنگی با موضوعات متنوع در سطح استان برگزار شد که برندگان آنها با اهدای جوایزی مورد تقدیر قرار گرفتند.

سرانه پایین مطالعه در ایران

استان مرکزی استانی فرهنگ پرور است و حضور و تاثیر فرهنگی خود را در برهه های مختلف بر جامعه گذاشته و اکنون با داشتن یک و نیم میلیون نفر جمعیت، در مسیر ارتقاء فرهنگی خود تلاش می کند که افزایش کتابخانه ها یکی از نمادهای آن است.

ضریب مطالعه در هر جامعه ای نشان از میزان سواد فرهنگی آن جامعه دارد که در ایران رقم مطلوبی نیست.

اکنون سرانه مطالعه در کشور حدود نیم ساعت است و بیش از نیمی از مردم مطالعه غیر درسی دارند که استان مرکزی نیز خارج از این جرگه نیست.

افزایش سرانه مطالعه امری است که سالها فعالیت و برنامه ریزی مدیران فرهنگی کشور را به خود اختصاص داده است و اکنون پس از این سالها نیازمند راهکار جدی در این زمینه هستیم.

سند نهضت مطالعه مفید، یا راهکار

در بیست و یکیمین نشست تخصصی امور اجتماعی و فرهنگی استان مرکزی، از سند نهضت مطالعه مفید به عنوان یک راهکار جدید برای رسیدن به سرانه های مطلوب در حوره مطالعه، کتاب و کتابخانه یاد شد که تا افق 1404 باید به آن دست یافت.

مدیر کتابخانه های عمومی استان مرکزی در این خصوص افزود: عضویت 35 درصد جمعیت ایران در کتابخانه های عمومی، توجه به مطالعه غیر درسی در نظام آموزش رسمی کشور، فراهم آوری چهار جلد کتاب به ازای هر نفر در کتابخانه های عمومی و افزایش فضای کتابخانه های عمومی به میزان هشت متر به ازای هر 100 نفز از دیگر اهداف سند نهضت مطالعه مفید در کشور است.

محمد حسین مطیعی تصریح کرد: سیاستها و اهداف افق 1404 قطعا راهگشای مسوولان و دست اندرکاران حوزه فرهنگی به ویِژه در بخش نهضت مطالعه مفید خواهد بود.

هر یک نفر، نیم جلد کتاب

رهبر معظم انقلاب اسلامی ضمن تایید جهت گیری نهاد کتابخانه های کشور از مسئولان خواستند تا به تقویت فرهنگ مطالعه در بین افراد کم مطالعه و یا کسانی بپردازند که اصلا مطالعه ندارند.

اکنون به ازای هر یک نفر جمعیت در استان مرکزی حدود نیم جلد کتاب وجود دارد. تحلیل و بررسی عمیق تر در لایه های سند چشم انداز 20 ساله به عنوان بازویی توانمند می تواند خادمان عرصه فرهنگ و اجتماع را در پیگیری اهداف خود یاری کند.

شش کتابخانه جدید در استان ساخته می شود

یکی از راههای افزایش مطالعه توسعه کتابخانه های قدیمی و احداث کتابخانه ای جدید است. به گفته مطیعی اکنون در استان مرکزی 70 کتابخانه عمومی و مشارکتی فعال است که با احداث شش کتابخانه جدید، فضای کتابخوانی استان افزایش پیدا می کند.

وی در خصوص مطالبات کتابخانه ها از شهرداریهای استان نیز گفت: مجموعا این اداره کل 740 میلیون تومان از شهرداریهای استان طلب دارد که 700 میلیون آن مربوط به شهرداری مرکز استان است.

مطیعی با تاکید بر پرداخت این مطالبات افزود: کتابخانه های عمومی به جهت نداشتن ردیف اعتباری مستقل و حمایت دولتی تنها با سهم نیم درصد شهرداریها اداره می شوند که شایسته است شهرداران محترم به این مهم توجه کافی داشته باشند.

اختصاص 400 میلیون ریال برای خرید محصولات فرهنگی

مدیر کل کتابخانه های عمومی استان مرکزی ادامه داد: حدود 400 میلیون ریال اعتبار از محل اعتبارات فرهنگی برای خرید انواع محصولات فرهنگی اعم از کتاب و منابع دیداری و شنیداری  هزینه شده است.

وی در خصوص ساخت کتابخانه مرکزی نیز اظهار داشت : طبق مصوبه  دور سوم سفر هیات دولت به استان مرکزی دولت این کتابخانه باید تا سال 92 به بهره برداری برسد که متاسفانه تا کنون زمین قطعی برای ساخت مشخص نشده و زمین پیشنهادی پارک شهر نیز با مشکلاتی مواجه شده است.

مطیعی افزود: نشست شورای برنامه ریزی استان به منظور حمایت از خدمات کتابخانه ها مصوبات خوبی داشت که انشاء الله امیدواریم هرچه سریعتر اجرایی  شود.

داوری با کارشناسان

به هر حال برنامه هر چه باشد، داوری و نقد آن با کارشناسان دلسوزی است که دغدغه ارتقاء فرهنکی و سطح سواد مردم را دارند.

آنچه در این میان واضح است جایگاه فرهنکی و علمی ایران در سالهای متمادی است که گرچه در سالهای اخیر به آن نزدیک شدیم با این حال تا رسیدن به افقهای مطلوب فاصله دارد و نیازمند هماهنگی، برنامه ریزی با نیازهای مردم، و اختصاص بودجه های لازم در کنار به کارگیری نیروهای دلسوز و کاردان است.

به هر روی به نظر می رسد همانگونه که نسخ خطی غریب مانده اند و برای نگهداری آنها اهتمام چندانی نمی شود در بخش زنده جامعه یعنی کتاب و کتابخوانی نیز مسائل عدیده ای است که تلاش برنامه ریزان باید برای حل آنها مضاعف شود.

هر چند نگهداری نسخ خطی و حفظ میراث فرهنگی کشور امری بدیهی است و به خصوص در این بخش موید سبقه فرهنگی و ادبی کشور در بخش کتاب و کتابخوانی است اما از مسئولان انتظار می رود حداقل در بخش زنده جامعه اقدامات سازنده تری انجام دهند.