به گزارش مرکزی دیلی و به نقل از وقایع استان،هنرهای تجسمی یکی از شاخه های هنری در اراک است که علی رغم موفقیت های چشمگیر هنرمندانش در سال های اخیر از ضعف مدیریتی رنج می برد. فعالیت انجمن هنرهای تجسمی بعنوان متولی این بخش به دلایل متعدد موجب شده تا این انجمن به صورت نیمه تعطیل درآمده و موجبات دلگیری و قهر هنرمندان این رشته از انجمن را فراهم آورد.
چندی پیش مدیر کل فرهنگ و ارشاد استان در مصاحبه با وقایع عنوان کرد که تا پایان سال وضعیت ریاست برخی انجمن ها از جمله تجسمی را مشخص خواهد کرد. وعده ای که به نظر می رسد برای هنرمندان تجسمی اولویت ویژه ای دارد.
در این راستا با دو تن از هنرمندان تجسمی استان که آن ها نیز بر مشکلات کنونی این رشته اذعان دارند به گفتگو نشسته ایم.
مهدی محمدی و حمید نجاتی زمانی به یاری هم کلوپ طراحی آزاد را در اراک راه اندازی کردند تا خلا فعالیت های انجمن پر شود ولی کار این کلوپ هم به همین دلایل در نیمه متوقف شد.
نقاش و طراح اراکی با بیان اینکه مشکل هنرهای تجسمی در اراک ریشه ای است و فقط منوط به انجمن و اداره فرهنگ و ارشاد نمی شود، گفت: مسئله ای که جایگاه انجمن و مسئول آن را مهم می کند، این است که که می تواند مشکلات کنونی را به اداره ارشاد انتقال دهد و برای چالش های پیش رو راهکار ارائه دهد.
مهدی محمدی ادامه داد: وقتی تشکلی به نام انجمن تشکیل می شود، خانه دوم اعضای آن صنف می شود و حالا خانه دوم هنرمندان تجسمی به نوعی تعطیل است.
وی با اشاره به اینکه بحث در خصوص انجمن را ابتدا در اهدافی که انجمن باید دنبال کند بسط داد، افزود: یکی از اهداف انجمن رفع نیاز و خواسته بچه ها است، موضوعی که هم اکنون انجمن از آن غافل است.
محمدی با تاکید بر اینکه عمده مشکلات کنونی انجمن به نحوه مدیریت برمی گردد، اظهار کرد: متاسفانه بی اعتنایی و نبود جسارت ریاست فعلی انجمن باعث شده ما شاهد جدایی و دوری بچه ها از انجمن باشیم به طوریکه حالا هنرمندان تجسمی اراک در کارگاه شخصی خود کار می کند و کاری به انجمن ندارد.
مخفی شدن طرح های کم هزینه در سایه توجیه مالی
وی گفت: به طور عمده این مسئله به نحوه مدیریت مسئول انجمن ارتباط دارد ولی عواملی چون نبود حمایت از سوی فرهنگ و ارشاد استان و همکاری نکردن مدیر فرهنگسرا نیز بعنوان مکانی فرهنگی در سال های اخیر براین مشکلات افزوده است.
محمدی با بیان اینکه هدف مهم انجمن متحد کردن هنرمندان است، اظهار کرد: متاسفانه در دوره ریاست فعلی انجمن این امر تحقق نیفتاد و هنرمندان تجسمی نتوانستند تعامل و تبادل تجربه و اندیشه با مسئول کنونی انجمن داشته باشند و این سئوال برایشان به وجود آمده که رئیس فعلی چه کار کرده و قرار است چه کارهای دیگری بکند؟
وی افزود: ما از نحوه بودجه بندی فرهنگی باخبریم و می دانیم که این بودجه ها ناچیز است ولی آیا با همان بودجه کم که در اختیار انجمن است فعالیت زیرساختی می شود.این هنرمند اراکی با اشاره به مخفی ماندن طرح ها در زیر توجیه مالی افزود: ما طرح هایی داریم که نیاز به بودجه کلان ندارند و با هزینه کم می شود آن ها را اجرایی کرد و فقط نیاز به پیگیری از سوی انجمن و اولویت از سوی اداره فرهنگ و ارشاد دارد.
محمدی بی اعتمادی هنرمندان تجسمی به انجمن را نتیجه عدم حمایت و قدردانی از آن ها دانست و ادامه داد: هنرمندان تجسمی استان و اراک هم اکنون در جشنواره های کشوری و بین المللی می درخشند ولی پشتیبانی و قدردانی از سوی انجمن و به تبع آن اداره فرهنگ و ارشاد دیده نمی شود و فقط این موفقیت ها بعنوان امتیاز و عملکرد در کارنامه آن ها ثبت می شود.
وی تصریح کرد: خیلی از این هنرمندان برگزیده استان را ما می شناسیم و دوستان ما هستند و می دانیم که انجمن حمایتی از آن ها نداشته و هنرمندان با هزینه شخصی خود در جشنواره ها شرکت و مستقل کار کرده اند.
هنرمندان تجسمی کارگاه شخصی خود را به حضور در انجمن ترجیح می دهند
محمدی با اشاره به دلسردی هنرمندان از انجمن تجسمی اظهار کرد: همین موارد کوچک باعث دلسردی بچه های هنرمند می شود و موجب کناره گیری آن ها می شود و ترجیح می دهند در تنهایی و کارگاه شخصی خود کار کنند.
وی با انتقاد از نبود ورک شاپ و کارگاه در اراک اظهار کرد: هنرمندان تجسمی نیاز به مکان و فضایی برای ارائه کار دارند که این خواست نیاز به بار مالی زیادی ندارد، خیلی از هنرمندان جوان و با استعداد به دلیل نبود این امکان ها نمی توانند جسارت بیان پیدا کنند و با شرکت در اولین ورک شاپ و جشنواره دچار استرس می شوند.
این نقاش و طراح ادامه داد: ما بعنوان هنرمندان و فعالان این عرصه از انجمن انتظار داریم که سالانه یک یا دو ورک شاپ محلی برپا کنند تا حداقل بهانه ای باشد برای جمع کردن بچه ها دور هم و تب کارکردن در آن ها گرم شود.
محمدی ادامه داد: در این راستا سال گذشته من بهمراه دوستانی چون آقای نجاتی تصمیم به برپایی کلوپ طراحی آزاد کردیم تا بهانه ای برای این گردهمایی ایجاد شود.
وی گفت: برپایی این گونه کارگاه ها بر عهده انجمن بود ولی ما خود به طور خودکفا این کار را کردیم و توانستیم بعد از مدت ها بچه هایی که به فرهنگسرا و انجمن نمی آمدند را دوباره دور هم جمع کنیم تا فرصتی برای تبادل خلاقیت و تجربه داشته باشند.
محمدی ادامه داد: این کلوپ با تک ریال کار خود را آغاز کرد هرچند برای تامین فضای آن نیز با مشکل روبرو بودیم و فرهنگسرا یک مکان کثیف و سرد به این منظور در اختیارمان گذاشته شد، با این وجود فعالیت راضی کننده ای بود ولی متاسفانه بعد از چند ماه جلوی این کار نیز به بهانه های مختلف گرفته شد.
وی افزود: ما حتی در برنامه داشتیم که چند ورک شاپ رنگ بگذاریم و بچه ها می خواستند با هزینه خود جوایزی هم برای آن تهیه کنند ولی در ادامه توقف کلوپ طراحی این هم متوقف شد.
جشنواره منطقه ای اتفاق خوبی است ولی خاص نیست
این هنرمند جوان استان دیگر مشکل هنرهای تجسمی استان را برگزاری جشنواره های بدون کیفیت دانست و گفت: متاسفانه انجمن اراک با این بضاعت و پتاسنیل حتی یک جشنواره کشوری ندارد، قطعا این جشنواره برای ارتقا سطح کیفی خوب است ولی انجمن فقط به جشنواره استانی آن هم در سطح پایین بسنده کرد.
محمدی تصریح کرد: در این میان برخی از جشنواره ها مناسبتی در سطح استان و با شرایط خاص برای شرکت برگزار می شوند که همین باعث شده خلاقیت و حضور هنرمندان در آن کمرنگ تر شود.
وی در خصوص جشنواره منطقه ای تجسمی که قول برپایی آن بعد از هشت سال داده شده، گفت: برگزاری جشنواره منطقه ای اتفاق خوبی است؛ ولی خاص نیست این اتفاق باید ده سال پیش می افتاد ولی به دلیل خیلی از مسائل برگزار نشد و باعث شد در این سال ها نسلی از هنرمندان تجسمی استان مورد اجحاف قرار بگیرند.
محمدی ادامه داد: مسئله و چالش کنونی بچه های هنرهای تجسمی انجمن است، ما برای رایزنی و کار کردن بارها به انجمن مراجعه می کنیم ؛ ولی متاسفانه هربار با در بسته روبرو هستیم و در بیشتر موارد فکر می کنیم که اصلا عضو انجمن هستیم یا نه؟
وی گفت: یکی از معضلات کنونی انجمن همکاری نگرفتن از هنرمندان تجسمی برای امور مختلف است مثلا برای طراحی های سطح شهر که با نظارت مسئول انجمن بود فقط عده ای خاص مطلع شدند و کار به آن ها سپرده شد و در نهایت نتیجه این کار نقاشی هایی پر از اشکال و خالی از شاخصه های هنری بر روی دیوارهای شهر شد.
این هنرمند تجسمی افزود: انجمن باید برای چنین اموری تعدادی از اعضای خوبِ و با تجربه خود را معرفی کند نه اینکه مانند این طرح، کار را به دست کسانی بدهد که شناختی از آن ندارند و فقط بخواهد نفع شخصی را در نظر بگیرد.
محمدی تصریح کرد: الان در دنیا بحث نقاشی دیواری به طور تخصصی در دانشگاه ها تدریس می شود آن وقت نمی دانم اینجا با چه جسارتی این کار به عده ای داده می شود که تصورشان از آن فقط رنگ آمیزی دیوارهاست.
وی گفت: یا هنرمندان شهر برای این کار لیاقت ندارند و یا اینکه تصمیم گیران برای بودجه آن چنین انتخاب هایی دارند و در این موارد گله اصلی به انجمن وارد است.
مسئول انجمن باید جسور و پیگیر باشد
این نقاش و طراح برجسته استان با تاکید بر اینکه انجمن تجسمی نیاز به مسئولی جسور دارد، تصریح کرد: این انجمن سرد در نهایت هنرمندان سردی نیز خواهد داشت، انجمن در وهله اول یک شخص دلسوز و مدیر جسور می خواهد و اگر مدیریت فعلی این توانایی را در خود نمی بیند داوطلبانه کنار برود و با ادامه این روند نه به تعهد کاری خود و نه به بچه ها خیانت نکند. محمدی افزود: البته گذشته از انجمن انتقادهایی نیز به اداره کل فرهنگ و ارشاد و فرهنگسرا وارد است درست است که انجمن حلقه اتصال بین هنرمندان و آن هاست اما گاه از سوی آن ها نیز بی اعتنایی هایی دیده می شود.
وی ادامه داد: در مدیریت قبلی ارشاد هیچ اتفاق مهم و روبه رشدی در هنر و انجمن تجسمی استان نیفتاد و هرچه بود با همت بچه ها بود؛ ولی با آمدن مدیریت جدید انتظارات بالا رفت؛ ولی در این ده ماهه ما هیچ نشست رسمی و مشخصی با مدیرکل فرهنگ و ارشاد نداشتیم که امیدواریم تا قبل از انتخاب مسئول جدید این اتفاق بیفتد.
محمدی با بیان اینکه هنرمندان تجسمی طرح های زیادی دارند، افزود: مسئولان در شعار می خواهند که از این طرح ها حمایت کنند اما وقتی ما طرح را ارائه می دهیم در عمل اتفاقی نمی افتد، ما بارها گفتیم که نقدهایی داریم برای بهتر شدن هنر استان ولی واکنش و بازخوردی ندیدیم.
وی گفت: قطعا رییس انجمن این حلقه اتصال بین بچه ها و فرهنگ و ارشاد است و این اداره متولی منتظر طرح هایی از انجمن است، ولی این طرح ها یا ازسوی انجمن ارائه نمی شود ویا اگر شود پیگیرانه و مجدانه نیست.
این نقاش و طراح اراکی تاکید کرد: در این راستا ما فرد پیگیر و مُصری می خواهیم که حق بچه های هنرمند تجسمی را احیا کند، باید بگوییم این ارتباط انجمن با ارشاد اینقدر قطع است که وقتی ما برای بسته شدن کلوپ به ارشاد مراجعه کردیم گفتند اصلا از برپایی این برنامه خبر نداشتند.
محمدی اظهار کرد: ما انتظار داریم مسئول بعدی که قرار است معرفی شود به صورت انتخابی و با همفکری هنرمندان تجسمی باشد و مانند دوره گذشته به طور ناگهانی و بدون اطلاع این تغییر انجام نشود.
وی توضیح داد: فرهنگسرا نیز بعنوان مکانی فرهنگی هیچ حمایتی از هنرمندان نمی کند، برای نگارخانه ای که هیچ استانداردی ندارد باید هزینه زیادی داده شود. محمدی با بیان اینکه در مقابل این هزینه خدماتی ارائه نمی شود، اظهار کرد: مدیر فرهنگسرا برای این گالری مسئولی گذاشته است ولی هیچ رسیدگی به وضع نظافت، تهویه و نورپردازی این گالری از سوی وی دیده نمی شود.
برخی هنرمندان فقط نام هنـرمند را یدک می کشند
این هنرمند اراکی اضافه کرد: مشکلات هنرهای تجسمی زیاد و در ارتباط با هم است اما در این میان خود هنرمندان نیز بی تقصیر نیستند.
محمدی با اشاره به اینکه تعدادی فقط نام هنر را به یدک می کشند، تاکید کرد: بچه ها هم اکنون بیشتردرگیر حاشیه شده اند و فعالیت واقعی ندارند و بدون اطلاعات و پشتوانه کاری فقط اعتراض می کنند در حالی که این نگاه باید برداشته شود این دوستان چقدر کار کرده اند؟ به صرف اینکه عده ای پیشکسوت و زخم خورده می گویند نقد دارند آیا آن ها هم باید انتقاد کنند.
وی گفت: مشکلات این بخش ریشه ای تر از آن است که فقط در مسئولیت انجمن خلاصه شود، نداشتن یک نگارخانه استاندارد، دادن مجوزهای زیاد برای آموزشگاه های هنری، کمبود فضای جدی بحث و نقد در دانشگاه ها و هنرستان ها و نحوه آموزش به کودکان همه آسیب های دیگری است که بر هنرهای تجسمی استان وارد است که بی شک در ارتباط با یکدیگر هستند.
مسئول کنونی انجمن تجسمی حضور فیزیکی و فکری ندارد
طراح گرافیک اراکی نیز در ادامه این نشست گفت: نقش انجمن هنرهای تجسمی بسیار برجسته است زیرا خیلی از استادان و فعالان این عرصه از انجمن کار خود را شروع شده است و هم اکنون این انجمن نیاز به تحرک و پویایی دارد تا از رخوت کنونی خارج شود.
حمید نجاتی افزود: ما می گوییم مشکل اصلی نحوه مدیریت انجمن است، ولی نکته ای جالب این است که مسئول کنونی اصلا حضور فیزیکی و فکری ندارد که بخواهیم به آن نقدی وارد کنیم.
وی با بیان اینکه نبود حمایت از هنرمندان موجب کناره گیری از انجمن شده، افزود: ما فقط حمایت مالی نمی خواهیم وقتی پتانسیل هایی در استان هست که افتخار آفرینی می کنند چرا نباید با یک تبریک تلفنی یا نصب بنر باعث دلگرمی آن ها شد.
نجاتی گفت: بسیاری از دوستان و هنرمندان استان چون مقداد شیرعلی، زهرا قدیری، نرگس طاعتی و میلاد رفیعی در جشنواره تجسمی کشور حائز رتبه های برتر شدند و هنرمندی چون سینا سرمدی جز راه یافتگان جشنواره جهانی Poster for tomorrow شد ولی همه این ها در سکوت ماند و تقدیر خاصی هم از آن ها نشد.
این طراح گرافیکی در خصوص باقی انتظارات هنرمندان تجسمی ادامه داد: هنرهای تجسمی شاخه ای از هنر است که به دلیل گستردگی رشته هایش در سایر گرایش ها نیز جای می گیرند و بنابراین باید حمایت بیشتری شوند، مثلا برای هنرمندان تئاتر هزینه چاپ بروشور و پوستر، در نظر گرفته می شود اما ما هنرمندان تجسمی از آن محروم هستیم.
نجاتی گفت: بچه های تجسمی برای برپایی یک نمایشگاه باید هزینه های بسیار گرافیکی و چاپی بدهند ولی هیچ حمایتی نمی شود حتی برای نگارخانه ای که هیچ استانداردی ندارد هم باید هزینه بدهیم.
وی با بیان اینکه همه این ها ناشی از ضعف مدیریتی انجمن است، ادامه داد: در گذشته از سوی فرهنگ و ارشاد برای نمایشگاه های تجسمی هزینه یک بنر و ۳۰ پوستر داده می شد؛ ولی حالا دیگر این حمایت نیست و این ها همه به دلیل نبود مسئول دلسوز برای انجمن است.
فرهنگسرا بر علیه ماست یا با ما؟
نجاتی افزود: وقتی وضعیت هنرمندان تجسمی در استان های دیگر را می بینیم باعث تاسف می شود، مثلا در قم بر اساس کیفیت آثار یک نمایشگاه اولویت بندی و حمایت مالی می شود.
این هنرمند جوان اراکی اضافه کرد: توقع کنونی ما این است که برای ساماندهی به اوضاع انجمن مسئول جدید توسط هنرمندان تجسمی انتخاب شوند و بهترین شکل ممکن آن این است که این مسئولیت به صورت گروهی باشد و سکان هدایت فقط به یک نفر داده نشود.
نجاتی گفت: دیگر انتقاد بر فرهنگسرا است این ارگان برای درآمدزایی هر نمایشگاهی با هرسطح کیفی را در نگارخانه خود برپا می کند و این باعث شده خیلی از هنرمندان به این دلیل حاضر به برپایی نمایشگاه خود در این گالری نشوند .
وی ادامه داد: ما از مدیریت فرهنگسرا انتظار حمایت بیشتری داشتیم، هم اکنون در فرهنگسرا اتفاقات زیادی میفتد و در بخش های مختلف هزینه و مکان در اختیار قرار می دهند؛ ولی در کارهای هنری این همکاری دیده نمی شود و گاهی احساس می کنیم فرهنگسرا بر علیه ماست تا اینکه با ما باشد.
نجاتی اظهار کرد: دیگر بی مهری فرهنگسرا این است که از آثار هنرمندان در سطح فرهنگسرا دیده نمی شود و اگر هم هست در در انحصار عده ای خاص است ، بچه های ما آثار خوبی دارند که می شود در مناسبت ها استفاده شود و جنبه انگیزشی و بیوگرافی خوبی دارد ولی از آن ها استفاده ای نمی شود.
وی ادامه داد: ما توقع داریم مسئول جدید از طرح ها و ایده های اعضایش استفاده کند، مثلا انجمن می تواند برای اعضای خود درآمدزایی داشته باشد بعنوان نمونه برای برنامه های هنری رشته های دیگر چون موسیقی و تئاتر که نیاز به طراحی پوستر دارد از هنرمندان تجسمی استفاده شود که هم از لحاظ کیفیت اثر و هم معرفی هنرمند موثر است.
نجاتی تاکید کرد: تمام مسائلی که در بالا گفته شد باعث شده تا دلخوری ها بیشتر شود و بهترین بچه های هنری اراک بعد از گذراندن دوره ای به شهرهای بزرگ چون تهران بروند.
کلاف هنرهای تجسمی استان مرکزی این روزها بسیار پیچیده شده است و نمی توان یک دلیل را فقط برای این بحران معرفی کرد، اما به نظر می آید انتخاب مسئولِ انجمنی که همسو با این دغدغه ها باشد شاه کلید رفع بسیاری از این مشکلات است که در این مجال سعی شد به گوشه ای از آن ها اشاره شود.