1-      [ تولّد و خانواده ]

استاد آیت الله شیخ محسن محمّدى عراقى (اراكى) در سال ۱۳۳۴ش در خانوادهٔ علم و فضیلت در نجف اشرف چشم به جهان گشود.
والد گرامیش، مرحوم حضرت آیت اللّه العظمى حاج شیخ حبیب اللّه اراكى رضوان‏الله‏تعالى‏علیه از فقهای وارسته و اساتید بنام حوزهٔ علمیّهٔ نجف بود و افزون بر مقام شامخ علمى‏اى كه ایشان را در صف علماى طراز اوّل حوزهٔ نجف قرار مى‏داد، در میدان عمل نیز از پیشتازان بود.
ورع، تقوا، عبادت، زهد و سایر ملكات و سجایاى اخلاقى ایشان كم نظیر بود. او در عالم سیر و سلوك و معنى، مقامى عالى داشت و علاوه بر دارا بودن صفا، طهارت و كمالات اخلاقى، از حالات بسیار خوب معنوى نیز برخوردار بود و مكاشفات و مشاهدات ربّانى نصیبش مى‏شد.
والدهٔ مرحومهٔ استاد، فرزند عالم پرهیزكار مرحوم آیت اللّه العظمى شیخ صفرعلى اراكى است.
مرحوم آیت اللّه العظمى شیخ صفرعلى اراكى، از اعاظم فقها و زهّاد حوزهٔ علمیهٔ نجف اشرف بود. او تألیفات فراوانى در زمینهٔ مسائل فقهى و اصولى دارد و قریب یك دورهٔ فقه استدلالى و نیز یك دورهٔ كامل اصول فقه از جمله آثار علمى به جا مانده از ایشان است.

2-      [ فعّالیت‏ها در نجف اشرف ]
فعّالیت‏های تحصیلی:
استاد، قرآن كریم را نزد مرحوم والد و والده و نیز همشیرهٔ ارشدش فرا گرفت. وی، علاوه بر قرآن، گلستان سعدى و كتابهاى درسى سالهاى اوّل، دوّم و سوّم ابتدایى را به معظّم‏له آموخت.
با توجّه به وضعیّت نامناسب مدارس آن روز و نیز به منظور فراگرفتن كامل زبان عربى، والد استاد وی را براى تحصیلات ابتدایى به مدرسهٔ “منتدى النّشر” كه زیر نظر مرحوم آیت اللّه محمّد رضا مظفّر رضوان‏الله‏تعالى‏علیه اداره مى‏شد، فرستاد. از ابتدا به كلاس سوّم رفت و تا كلاس اوّل متوسّطه را در همان مدرسه به تحصیل ادامه داد.
پس از آن، با راهنمایى مرحوم پدرش به تحصیلات حوزوى روى آورد. از این رو، از سال ۱۳۴۷ش تحصیلات حوزوى را شروع كرد.
دروس مقدّمات و سطوح را و برخى از دروس (نظیر شرح صمدیه، حاشیهٔ ملاعبداللّه، مقدارى از معالم و مقدارى از شرح لمعه، كفایه و رسائل) را نزد مرحوم پدرش خواند و بقیّه را نزد اساتید و علمای بارز حوزهٔ نجف از جمله: مرحوم آیت‏الله سید عزالدّین بحرالعلوم (مقدارى از لمعه)، آیت اللّه العظمى سیّد كاظم حائرى (اصول فقه و بخش اعظم رسائل)، شهید آیت‏الله شیخ محمّدتقی جواهری (بخشى از مكاسب)، مرحوم آیت اللّه شیخ عبدالمجید روشنى (مقدارى از مكاسب)، آیت اللّه سیّد محمود هاشمى شاهرودى (بخشى از مكاسب)، مرحوم آیت‏الله حاج سیّد عبّاس خاتم‏یزدی (مقدارى از كفایه)، مرحوم آیت‏الله سیّد حسن مرتضوى (بخشى از كفایه)، مرحوم شهید آیت اللّه حاج آقا مصطفى خمینى (تفسیر و علوم قرآن)، مرحوم آیت اللّه معرفت (تفسیر و علوم قرآن)، مرحوم آیت اللّه شهید سیّد محمّدباقر حكیم (تفسیر و علوم قرآن)، و مرحوم آیت‏الله شیخ عباس قوچانی (حكمتِ شرح منظومه و جلد اوّل و دوّم اسفار) گذراند.
پس از اتمام سطح در سال ۱۳۵۳ش، مراحل عالی دروس حوزوی (درس‏خارج فقه و اصول) را از محضر اساتید بزرگی چون مرحوم آیت اللّه العظمى خویى (قسمتى از مباحث زكات) و مرحوم شهید آیت اللّه العظمى سید محمد باقر صدر (بخشی از مباحث علم اصول و مباحث طهارت) و همچنین در جلسات اخلاقی مرحوم حضرت امام خمینی رضوان‏الله‏تعالى‏علیه (در ایام تبعیدشان به نجف) بهره مند شد.

فعّالیت‏های سیاسی:
استاد، فعّالیّتهاى سیاسى خود را در نجف اشرف آغاز كرد.
وی در اثر علاقهٔ شدید به حضرت امام در بیت معظّم‏له رفت و آمد داشت و در نشر آثار و اعلامیّه‏ها و کتاب “حكومت اسلامى” امام، در عراق فعّالیّت مى‏كرد. از سوى دیگر، در جلسات درس مرحوم آیت اللّه العظمى شهید سید محمد باقر صدر نیز حضور فعّال داشت.
در نتیجهٔ این فعّالیّتها و ارتباطى که با جوانان دانشگاهى در عراق داشت، تحت تعقیب دستگاه امنیّتى رژیم بعث قرار گرفت و حدود یک سال، زندگى مخفیانه داشت.

3-      [ فعّالیت‏ها در ايران ]

هجرت به حوزه علمیه قم وآغاز مبارزه سیاسی:
استاد، در سال ۱۳۵۴ش از عراق رخت بسته و به قم مهاجرت کرد و از همان آغاز به سازمان امنیت احضار شد و مورد بازجویى قرار گرفت. این مسئله چندین بار تکرار شد که به لطف خداى متعال توانست رهایى یابد.
در سال ۱۳۵۷ش به دلیل یک سخنرانى انقلابى در خوانسار تحت تعقیب قرار گرفت. و با اوج‏گیری انقلاب در سال ۱۳۵۷ش فعّالیت‏های سیاسی خود را بر علیه رژیم ستمشاهی تشدید نموده و در شهرستان‏های مختلفی چون: اراک، خوانسار و دزفول به سخنرانی و فعّالیت‏های انقلابی پرداخت.
این مسئله چندین بار تکرار شد كه به لطف خداى متعال توانست رهایى یابد.

فعّالیت‏های علمی در قم:
در ایام اول اقامت در قم مورد عنایت حضرت امام‏خمینی (ره) که در آن دوران در نجف به‏سر می‏برد قرار گرفته بود تا آنجا که در خصوص ایشان، حضرت امام دو نامهٔ مستقل از نجف به ایران نوشته‏اند (یکی به فرزندشان مرحوم حاج احمد آقا، و دیگری به برادرشان آیت‏الله پسندیده) که به وضع ایشان رسیدگی شود و مورد اهتمام قرار گیرد. این دو نامه جزو اسناد منتشر شده از نامه‏های حضرت امام است.
آیت‏الله اراکی از آغاز ورود به قم به همکاری با شهید قدّوسی و شهید بهشتی در مدرسة حقّانی دعوت شد و به تدریس علوم حوزوی در مدرسة حقّانی و نیز فعّالیت‏های سیاسی بر علیه رژیم ستمشاهی پرداخت.
او به استثناى سالهاى ۶۰ تا ۶۱ و نیز ۶۵ تا ۶۷ (حدود ۴ سال) كه در خوزستان به مسئولیتهاى متعدّدى اشتغال داشت، در بقیّهٔ اوقات (تا سال ۷۳) به طور مستمر در درسهاى خارج آیات عظام: وحید خراسانى (نزدیک به یك دورهٔ كامل)، مرحوم میرزا کاظم تبریزی (خارج فقه: بخشى از مباحث صلاة و بحث اراضى موات و مكاسب محرّمه، به مدت ۴ سال) و  سیّد كاظم حائرى (خارج اصول و خارج فقه: مباحث طهارت، اجاره، حكومت اسلامى، اراضى موات، ولایت امر، خمس، اجتهاد و تقلید، و قضاء) شرکت جست و تحصیلات فقهی و اصولی خود را تکمیل کرد.
او اغلب آن درسها را تقریر كرده است.
همچنین دروس حکمت الهی و فلسفه غرب را از را از جلسات درس مرحوم استاد آیت اللّه شهید مطهّرى (اسفار)، مرحوم شهید آیت اللّه بهشتى (فلسفهٔ هگل، در ایّام تعطیل بین سالهاى ۱۳۵۵ – ۱۳۵۷ش)، آیت اللّه جوادى آملى و آیت اللّه مصباح یزدى (نهایة الحكمة) بهره جست.
وی از سال‏های آغاز تحصیل، به تدریس علوم حوزوی به تناسب هر دوره و مرحله پرداخت و از سال ۱۳۵۳ش به تدریس سطوح عالی در حوزهٔ نجف و سپس در حوزهٔ قم پرداخت.

ورود به عرصهٔ استان خوزستان:
پس از پیروزی انقلاب جهت فعّالیت‏های فرهنگی از سوی دفتر حضرت امام به اهواز و سپس خرّمشهر و آبادان اعزام شد و از آن تاریخ فعّالیت‏های فرهنگی گسترده‏ای در خوزستان و به ویژه خرّمشهر آغاز نمود.
در سال ۱۳۵۸ش در خرّمشهر نخستین حوزهٔ علمیه را به نام «مرکز الدراسات الإسلامیة» تأسیس نمود و نیز مرکز فرهنگی «التوعیة الإسلامیة» جهت ترویج فرهنگ اسلامی در شهر و وروستاهای اطراف پایه‏گذاری کرد و فعّالیت فرهنگی گسترده‏ای را در آن منطقه به راه انداخت.
در آغاز سال ۱۳۵۹ش از سوی مرحوم شهید بهشتی و قدّوسی به عنوان حاکم‏شرع آبادان و خرّمشهر منصوب شد و در کنار فعّالیت‏های فرهنگی به فعّالیت قضایی در این دو شهر پرداخت.

حضور در جبه‏های دفاع مقدس:
پس با آغاز جنگ تحمیلی در شهریورماه سال ۱۳۵۹ش در کنار رزمندگان در خطوط مقدّم جبهه‏های خرّمشهر به دفاع از اسلام و میهن اسلامی و پشتیبانی و تقویت رزمندگان اسلام پرداخت و پس از سقوط خرّمشهر با تداوم حضور در جبهه‏های نبرد در آبادان دفاع از مرزهای اسلامی و تقویت و حمایت فکری و عملی از رزمندگان را ادامه داد. او شخصاً در عملیات‏های رزمی گوناگونی در کنار رزمندگان اسلام حضور یافته و نقش مؤثّری در تقویت روحیة رزمندگان اسلام در جبهه‏های نبرد آبادان و خرمشهر ایفا نمود. او با حضور مستقیم در عملیات بیت المقدس در کنار رزمندگان در فتح خرّمشهر مشارکت نموده و در این عملیات مجروح شد.
در سال ۱۳۶۲ش شاخة نظامى مجلس اعلاى انقلاب‏اسلامى عراق را تأسیس نمود که بعدها به «سپاه نهم بدر» معروف شد. وی از سال ۱۳۶۶-۱۳۷۵ش مسئولیت نمایندگى ولىّ‏فقیه در نیروهاى سپاه بدر را نیز بر عهده داشت.

فعّالیت‏های قضایی و علمی در خوزستان:
آیت‏الله اراکی در سال ۱۳۶۰ش به عنوان ریاست دادگاه‏های انقلاب‏اسلامی خوزستان منصوب شد و مهم‏ترین نقش را در پاکسازی خوزستان و به ویژه مناطق جنگی از عناصر گروهک‏ها و برقراری امنیت کامل در شهرهای خوزستان ایفا نمود.
با حضور در شهر اهواز در سال ۱۳۶۰ش در کنار فعّالیت قضایی به تدریس در حوزهٔ علمیهٔ اهواز پرداخته و نقش مؤثری در فعّالیت‏های فرهنگی سطح شهر و تقویت و حمایت مراکز و نیروهای فعال فرهنگی ایفا نمود.
در سال ۱۳۶۰ش علاوه بر مسئولیت‏های قضایی پیشین، ریاست کل دادگستری استان خوزستان را به عهده گرفت و تحوّلی بنیادین در ساختار دادگستری به وجود آورد که حضور گستردهٔ فقیهان وارسته و قضاة متعهّد در ترکیب دادگستری خوزستان از جلوه‏های این تحول بود.
در سال ۱۳۶۲ش جهت ادامهٔ فعّالیت‏های علمی به حوزهٔ علمیهٔ قم بازگشت و به ادامهٔ درس و تدریس در این حوزه پرداخت.

امامت جمعهٔ شهرستان دزفول:
پس از رحلت مرحوم آیت‏الله قاضی (نخستین امام جمعهٔ شهرستان دزفول پس از انقلاب) در آغاز سال ۱۳۶۵ش بنا به درخواست مردم دزفول از سوی حضرت امام خمینی (ره) به عنوان نمایندهٔ ایشان و امام جمعهٔ دزفول منصوب گشت.
با حضور در شهر جنگ‏زدهٔ دزفول، فعّالیت‏های گسترده‏ای در خدمات‏رسانی به مردم انجام داد که تسریع در بازسازی شهر، تکمیل و تجهیز بیمارستان بزرگ دزفول، حلّ مشکل زمین مسکونی مردم، تأسیس مجتمع بزرگ فرهنگی دزفول، توسعة حوزهٔ علمیه، تأسیس دانشکدهٔ اصول دین (واحد دزفول)، تأسیس بنیادهای خیریهٔ متعدّد (از جمله: بنیاد خیریهٔ امام خمینی)، راه‏اندازی و دبیرکلی کنگرهٔ بزرگ شیخ انصاری (ره)، راه‏اندازی جنبش مدرسه‏سازی، کمک در راه‏اندازی دانشگاه‏های آزاد و پیام‏نور، مجوّز راه‏اندازی دانشکدة علوم پزشکی دزفول، کمک به توسعة راه‏اندازی شاخة شمالی دانشکدهٔ شهید چمران دزفول، بازسازی مساجد، راه‏اندازی هستهٔ مرکزی حزب‏الله دزفول، و ده‏ها توسعهٔ فرهنگی و خدماتی دیگر و نیز فعّالیت‏های گوناگون دیگر در جهت خدمت به مردم، بخشی از فعّالیت‏های ایشان در دورهٔ تصدّی امامت جمعهٔ دزفول بود که در نتیجهٔ این فعّالیت‏های استثنایی فرهنگی و خدماتی در سطح شهر، از سوی شورای مرکزی ائمّهٔ جمعه به عنوان «امام جمعهٔ نمونه کشور» برگزیده شد.

تأسیس مجمع اندیشهٔ اسلامی:
ایشان در سال ۱۳۶۶ش با همکاری جمعی از اندیشمندان حوزوی «مجمع اندیشهٔ اسلامی» را در قم تأسیس نمود که خدمات علمی فراوان آن بر اهل فضل و علم پوشیده نیست. از جمله این فعّالیت‏ها انتشار دورهٔ کامل آثار شیخ انصاری (ره) و احیای برخی کتاب‏های نفیس علمای شیعه و تأسیس و انتشار مجلهٔ علمی «الفکر الإسلامی» و ده‏ها عنوان کتاب دیگر که برخی از آنها کتاب سال معرفی شده است.

ورود به مجلس خبرگان رهبری:
معظّم‏له، در سال ۱۳۶۹ش از سوى مردم شریف خوزستان به دورهٔ دوّم مجلس خبرگان رهبرى راه یافت و مجدّداً در سال ۱۳۷۷ش به نمایندگی از این استان در مجلس خبرگان برگزیده شد و به عضویت کمسیون تحقیق، در این مجلس، درآمد.

4-      [ فعّالیت‏ها در اروپا ]

ورود به عرصهٔ فعّالیت در اروپا:
آیت‏الله اراکی در سال ۱۳۷۳ش به دستور مقام ‏معظّم ‏رهبری جهت تأسیس مرکز بزرگ اسلامی انگلیس و راه‏اندازی نمایندگی مقام‏ معظّم‏ رهبری در انگلیس به این کشور اعزام گردید. در مدت تصدّی این مسئولیت ضمن ایجاد تحرک بی سابقه‏ای در فعّالیت‏های اسلامی انگلیس و اروپا، به تأسیس ده‏ها مؤسسهٔ فرهنگی و دینی در انگلستان و شهرهای مختلف اروپا پرداخت و تحوّلی گسترده در زمینه‏های فعّالیت‏های فرهنگی – اسلامی در اروپا و به ویژه انگلیس به وجود آمد.

فعّالیت‏های بنیادین فرهنگی در انگلیس:
تأسیس  مرکز بزرگ اسلامی انگلیس در لندن، مرکز بزرگ اسلامی Sakina Trust، مسجد امام حسین لندن، مسجد اسلامی کرولی لندن، مرکز اسلامی منچستر، مرکز اسلامی بیرمنگهام، مرکز اسلامی نیوکاسل، مرکز اسلامی کاردیف، مرکز اسلامی اهل‏البیت گلاسکو، مجتمع آموزشی و فرهنگی ایرانیان در لندن، مؤسسهٔ بهار (ویژهٔ تازه‏مسلمانان)، بنیاد جوانان فجر، مؤسسهٔ بانوان مسلمان، بخشی از فعّالیت‏های بنیادین ایشان در مدّت مأموریت در انگلستان بود.

پایه‏گذاری‏های علمی در انگلیس:
او در عرصهٔ تأسیس مراکز علمی – پژوهشی ایرانی و اسلامی در انگلیس نیز فعّالیت‏های بسیاری انجام داده است از جمله: تأسیس حوزهٔ‏علمیه امام‏حسین (ع) در لندن (از مراحل ابتدایی تا مرحلهٔ خارج)، کالج (دانشکدهٔ) علوم‏اسلامی لندن Islamic College for Advanced Studies، دانشکدهٔ Oxford Academy در شهر علمی آکسفورد (که هم اکنون در اختيار دانشگاه آزاد است و با نام Azad University مشغول به فعالیت است)، کرسی شیعه‏شناسی در دانشگاه بزرگ کمبریج، کرسی شیعه‏شناسی در دانشگاه بریستول، دفتر همکاری‏های علمی اسلامی در دانشگاه SOAS لندن، انجمن علمای مسلمان اروپا، و تعداد دیگر از مؤسسات فرهنگی، علمی و دینی.

فعّالیت‏های گوناگون فرهنگی خارج از کشور:
فعّالیت‏های فرهنگی گسترده‏ای نظیر کنگره‏های مهم و بین‏المللی علمی و دینی: گفتگوی تمدن‏ها، تحلیل و بررسی تروریسم، فرهنگ و تمدّن اسلامی ایران، کنگرهٔ نورآوری‏ها در اندیشهٔ امام‏خمینی، کنگرهٔ مصلح جهانی در ادیان آسمانی، کنگرهٔ بررسی اندیشه و افکار مولانا جلال‏الدین رومی، و ده‏ها کنگره و همایش علمی که با همکاری مؤسسات علمی برجستهٔ اروپا و آمریکا و مشارکت اندیشمندان ایرانی، اروپایی و آمریکایی وسایر کشورهای جهان انجام گرفت، و نیز راه‏اندازی ده‏ها مجله و نشریه به زبان‏های مختلف انگلیسی، فارسی، عربی و اردو، بخشی از فعّالیت‏های فرهنگی گستردهٔ ایشان در مدّت مأموریت نمایندگی مقام‏معظّم‏رهبری در انگلیس بود.

بازگشت به حوزه علمیه قم:
سرانجام در سال ۱۳۸۴ش پس از ۱۰سال فعّالیت فرهنگی – تبلیغی، با موافقت مقام‏ معظّم‏ رهبری به وطن بازگشت و فعّالیت‏های گذشتة علمی و فرهنگی خود را در داخل کشور ادامه داد.
پس از بازگشت از انگلیس، با حکم مقام‏ معظّم ‏رهبری به عضویت شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، و نیز شورای‏ عالی مجمع جهانی اهل بیت (ع) منصوب شد. و با انتخاب شورای‏عالی مجمع مزبور، به عنوان نایب‏رییس و دبیر شورای‏عالی و همچنین مدتی به عنوان سرپرست مجمع جهانی اهل بیت (ع) انتخاب گردید.

5-      [ تدریس و تألیف ]

تدریس:
معظم‏له، از همان آغاز تحصیل، پس از اتمام هر دورهٔ تحصیلى و انتقال به مرحلهٔ بعد، مرحلهٔ قبلى را تدریس مى‏کرد. هنگامى که در نجف بودد، مقدمات را تا سطح لمعه تدریس کرد و پس از انتقال به قم، شرح لمعه، رسائل، مکاسب، نهایة الحکمة، شرح منظومه، اسفار، اشارات، شرح تجرید و کفایة الأصول را تدریس نمود. در اهواز نیز به تدریس مکاسب، رسائل و شرح لمعه اشتغال داشت.
همچنین از آغاز ورود به قم در مدرسهٔ حقّانى، دروسى نظیر انشاى عربى، فلسفه و اصول عقاید را تدریس کرد و پس از شهادت مرحوم شهید آیت الله قدوسى در مدرسهٔ شهیدین، به تدریس رسائل و شرح لمعه نیز مشغول شد.
همچنین، از آغاز اعزام به انگلستان جهت نمایندگى از مقام معظم رهبرى و پس از تأسیس حوزهٔ علمیّه در پایتخت این کشور (لندن)، به تدریس خارج فقه (مباحث حکومت اسلامى و قضاء) و اصول پرداخت، علاوه بر دروسى متنوع نظیر فلسفه، رسائل، مکاسب، حلقات اصول، تفسیر قرآن به زبانهاى فارسى، عربى و انگلیسى نیز مشغول شد.
هم اکنون ایشان مشغول تدریس خارج فقه و اصول و همچنین تفسیر و حدیث در حوزهٔ علمیهٔ قم می‏باشد.

تألیف و تحقیق:
معظّم‏له، با وجود مشغله‏هاى کارى سنگینى به خدمت در عرصهٔ تألیف توجّه خاصّى داشت و تاکنون آثار زیادى به زبانهاى فارسى، عربى و انگلیسى را به رشتهٔ تحریر درآورده است، از جمله:

آثار فارسى:
۱. نقد ایدئولوژى سازمان مجاهدین خلق (۱۳۵۸ش).
۲. مبانى جهان‏بینى اسلامى (۱۳۶۳ش).
۳. نگاهى به رسالت وامامت
۴. درآمدى بر عرفان اسلامى
۵. کاوشهائى در مبانى نظرى حکومت دینى.
۶. پیشگامان بیدارى اسلامى.
۷. فلسفهٔ آزادى (در دست تالیف).

آثار عربى:
۸. الولایة الإلهیّة وولایة الفقیه (۱۳۶۹ش).
۹. المختار من مقتل الحسین(ع) فی بحار الأنوار (۱۳۷۰ش).
۱۰. مدخل إلى منهج المعرفة الإسلامیّة (۱۳۷۵ش).
۱۱. المعرفة الإسلامیة، منهجاً و تصوراً.
۱۲. نظریة النص على الإمامة فی القرآن الکریم.
۱۳. صلح الإمام الحسن(ع) وثورة الإمام الحسین(ع) من منظور السنن التأریخیة فی القرآن الکریم.
۱۴. حوار فی الإمامة.
۱۵. مدخل إلى العرفان الإسلامی.
۱۶. الأسس النظریة للدولة الإسلامیة.
۱۷. أساس الحکم فی الإسلام.
۱۸. معالم الفکر الأصولی الجدید.
۱۹. حجّیة سنة الصحابی، دراسة و نقد.
۲۰. الصحوة الإسلامیة المعاصرة، أدوار وروّاد.
۲۱. نظریة الحکم فی الإسلام.
۲۲. فقه القضاء (آمادهٔ چاپ).
۲۳. مبدأ العلیة و الإرادة (در دست تالیف).
۲۴. ملکیّة المعادن فی الفقه الاسلامی (در دست تالیف).

آثار انگلیسى:
۲۵. Contemporary Islamic Awakening.

مقالات فراوانى نیز نوشته است که که در مجلات مختلفى مانند: رسالة القرآن، رسالة الثّقلین، الفکر الاسلامى، التّوحید (عربى) و… منتشر شده‏اند.
علاوه بر آنچه گفته شد، مقدّمه‏اى بر شرح‏ارشاد مقدّس‏اردبیلى نیز نوشته است که در سال ۱۳۹۷ق با تحقیق و تصحیح حضرات آیات: مجتبى‏عراقى، اشتهاردى و یزدى منتشر شده است.
در زمینهٔ تصحیح نیز فعّالیّت داشته است وکتاب “مقالات الأصول” مرحوم محقّق‏عراقى را با همکارى حجت الاسلام و المسلمین سیّد مُنذر حکیم تحقیق کرده است و توسط مجمع اندیشهٔ اسلامی منتشر شده است.
کتاب “اللّوامع الالهیّة فی المباحث الکلامیّة” تألیف مقداد سیورى را نیز با همکارى حجت الاسلام و المسلمین سیّد عمار ابو رغیف تصحیح کرده است و توسط مجمع اندیشهٔ اسلامی منتشر شده است.
علاوه بر آنچه گذشت، ایشان نوشته‏هاى ناتمامى در زمینهٔ فقه استدلالى در ابواب: صلاة، صلاة جمعه، صلاة مسافر، خمس، اجتهاد و تقلید و نیز در زمینهٔ اصول و فلسفه دارند

6-       [ مسئولیت‏ها ]

مسئولیّت‏های پیشین:
با پیروزى انقلاب شکوهمند اسلامى، مسئولیت روحانیت سنگین‏تر شد. بر همین اساس، معظم‏له آمادگى یافت تا هر وظیفه‏اى که به ایشان محوّل شود، بپذیرد:
ریاست دادگاه‏هاى انقلاب اسلامى آبادان و خرّمشهر به دستور آیت الله شهید قدوسى در سال ۱۳۵۹ش اوّلین مسئولیت ایشان بود.
در سال ۱۳۶۰ش نیز ریاست دادگاه‏هاى انقلاب اسلامى خوزستان، و در سال ۱۳۶۱ش با حفظ سِمَت، ریاست دادگسترى خوزستان را به عهده گرفت.
در سال ۱۳۶۲ش به علّت شدّت اشتیاق به ادامهٔ تحصیل و نیز سپرى شدن شرایط بحرانى اوایل جنگ به حوزه باز گشت و از مسئولیتهاى یاد شده، استعفا کرد.
در سال ۱۳۶۵ش بنا به درخواست مردم دزفول، به امامت جمعهٔ دزفول و نمایندگى حضرت امام در آن شهرستان منصوب شد و تا آخر جنگ به طور مستمر، در آنجا حضور داشت.
پس از استعفا از دادگسترى، مسئولیتهایى نظیر: حاکم شرع هیئتهاى واگذارى زمین خوزستان (۱۳۶۲ – ۱۳۷۳ش) و نیز نمایندگى ولىّ فقیه در دانشگاه شهید چمران اهواز (۱۳۶۹ – ۱۳۷۴ش) را بر عهده داشت.
معظّم‏له، در مدّت جنگ و به ویژه در هنگام تصدّى امامت جمعهٔ دزفول، در جبهه‏هاى حق علیه باطل در کنار رزمندگان حضور داشت و موجب تشویق و دلگرمى آنان بود.
از سال ۱۳۶۶ – ۱۳۷۵ش مسئولیت نمایندگى ولىّ فقیه در نیروهاى سپاه بدر را نیز بر عهده داشت و در سال ۱۳۶۲ش شاخهٔ نظامى مجلس اعلاى انقلاب اسلامى عراق را تأسیس نمود که بعدها به “سپاه نهم بدر” معروف شد.
در سال ۱۳۷۳ش به عنوان نمایندهٔ مقام معظّم رهبرى در اروپا به انگلیس اعزام شد.
در سال ۱۳۶۹ش از سوى مردم شریف خوزستان به مجلس خبرگان رهبرى راه یافت.
معظّم‏له، پس از تزدیک به ۱۰ سال جهاد و فعالیت در کلیهٔ عرصه‏هاى علمى فرهنگى و اجتماعى در اروپا، در خرداد ماه سال ۱۳۸۳ش بار دگر به حوزهٔ علمیهٔ قم بازگشت کرد تا در این نهاد علمى مقدّس خدمت نماید.

اشتغال‏های کنونی:
آیت‏الله اراکی در کنار فعّالیت در مجمع جهانی اهل بیت (ع) به عنوان عضو شورای عالی ،با سمت نایب‏رییس و دبیر شورای‏عالی و قائم مقام دبیر کل مجمع(حدود 2 سال در سالهای 1384- 1385) و همچنین عضویت شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی و ریاست مجمع اندیشهٔ اسلامی قم و نظارت بر حوزهٔ علمیهٔ دزفول و دانشکدهٔ اصول‏دین این شهرستان، – به تدریس دروس خارج فقه و اصول و فلسفه و تفسير در حوزهٔ علمیهٔ قم اشتغال دارد.

منبع: سایت معظم له